Haşereler ile Mücadele
Haşereler ile Mücadele
Posted by: naturel_cem in Haşereler
Baharın kendini göstermesiyle birlikte birçok zararlı türü yumurtadan çıkmaya başlamaktadır. Böceklerin gelişimi için ideal olan sıcaklık genel olarak 20-30 derecelerdir. Böceklerin erginlerinden önce yumurta ve larvalarıyla mücadele çok büyük önem arz etmektedir. Yumurtaların açılmadan önceki yapılan ovisit ve larvasit ilaçlamaları zararlıların sağlın yapmasını önlemektedirler. Özellikle uçkun mücadelesinde (karasinek ve sivrisinek) yumurta ve larva öldürücü etkiye sahip pestisitlerin kullanımı zararlının salgın yapmasının önündeki en büyük engeldir. Uçkun mücadelesinde nemli bölgeler, dere yatakları, evsel atıklar, havuz gibi durgun su bekleyen her türlü yapıların pestisitlerle ilaçlanması çok önemlidir. Ergin hala geçen sivrisinek ve karasineklerle yapılan mücadele etkin sonuçlar vermemektedir. Sivrisinek ilaçlaması nda en etkili dönem ilkbahar aylarıdır. Karasinek ilaçlamasında dikkat edilecek bir diğer hususta hayvan barınak ve ahırların ilaçlamasıdır. Bu tür barınak ve iş yerlerine mor ötesi ışık yayan uv tuzakları kullanılmalıdır.
Karasineklerin ölüleri nin biriktiği karasinek tuzaklarında bakteri, mantar ve küf birikimi nedeniyle hastalık yapma riski oluşabilir. Buraların temizliğine ve hijyenine dikkat edilmelidir. Bakteri, virüs gibi hastalıkların yayılmasını önlemek için çamaşır suyu gibi kimyasallarla dezenfeksiyon yapılmalıdır. Karasinek mücadelesinde kullanılan ilaçların aktifleri sentetik predroidler ( lambda cyhalothrin, cypermethrin, trans Phenothrin, alpha- Cypermethrin, deltamethrin, cyphenot hrin, permethrin, tetramethrin, etofenprox), imidacloprid, Clothianidin, acetamiprid, thiamethoxam (nikotinik asetilkolin reseptörü, 4a neonikotinoid), bendiocarb (asetilkolinesteraz (AChE) inhibitörleri karbamatlardan), diflubenzuron( benzoyl üre (IGR) kitin sentezi inhibitörü), pyriproxyfen (juvenil hormon benzeri), spinosad ((nikotinik asetilkolin reseptörü, spinosynler).
Sokaklarda ve bahçelerde başıboş gezen sokak hayvanları başta pire, bit, kene, uyuz ve ev akarlarının taşıyıcısı (vektörü) olabilmektedir. Belediyelerin bu hayvanları kontrol altında tutup bu tür zararlılara karşı hayvanları ilaçlaması zararlı vektörlerinin yayılmaması açısından çok önemlidir. Bulaşık hayvanlar antiseptik özellikli kimyasallarla temizlenmelidir.
İklim geçişlerinde özellikle bahar aylarında fare ve sıçanlar yoğun salgın yapabilmektedirler. Farelerin birçok hastalık etmeninin taşıyıcısı olduğu düşünülürse fare ilaçlaması çok büyük bir önem taşımaktadır. Taşıyıcısı olduğu başlıca hastalıklar şöyledir hıyarcıklı veba, tifüs, grip, bağırsak pazarazitleri, verem, hanta virüsü, leptospiroz dur. Bunun yanında pire, bit, kene gibi birçok zararlının da konukçusu ve taşıyıcısıdır. Kemirgen ve fare mücadelesinde kilitli yem istasyonlarının kullanımı yaygın bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Fare zehirlerinde antikoagülan grubu fare zehirleri dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. Başlıca antikoagülanlar ise şöyledir warfarin, chlorophacinone, bromadiolone, difenacoum, brodifacoum, flocoumafen dir. Yem istasyonlarına konulan yemler mum blok, granül, pasta ve buğday şeklindedir. Katı haldeki bu formülasyon lardan çeşitli nedenlerden ötürü (yem çekingenliği veya ortamdaki yem fazlalığı) sonuç alınamadığı takdir ise jel fare zehirleri, canlı yakalama istasyonları, kapanlar, yapışkan bantlar fare ve sıçan mücadelesinde kullanılmaktadır. Fare ilaçlama yöntemlerinin en etkili olanı fare istasyonları ve jel fare zehirleridir.
Akrepler ilaçlamasında yazın sıcak aylarını önem kazanmaktadır. Ev ilaçlama da dikkat edilecek hususlar ise şöyledir yarık ve çatlaklar mutlaka kapatılmalı nemli rutubetli yerler islah edilmeli daha sonra sağlık bakanlığından ruhsatlı insan sağlığına zararsız ilaçlarla ilaçlama yapılmalıdır.
Pireler başta sokak hayvanları olmak üzere canlıların kanını emerek beslenirler yayılması zıplama şeklinde olup mücadelesi en zor zararlılardandır. Pire ilaçlamasında ilaçlama şirketlerinin dikkat etmesi gereken husus ulv tipi soğuk sisleme yapan pülverizatörlerin kullanılmasıdır.
Bahçe ilaçlamalarında dikkat edilmesi gerekenler ise rüzgâr ve yağışın olmadığı havalar tercih edilmelidir. Bahçede bulunan bitkiler ve hayvanlara zarar vermeyen ilaçlar kullanılmalıdır. Kültürel önlem olarak tarım makineleri ve bahçe alet makinelerinden faydalanılıp toprak işleme ve çim biçme işlemleri ilaçlamadan önce tamamlanmalıdır.
Hamam böceği ilaçlamalarında önemli noktalarsa şöyledir. Geceleri ortaya çıkan, istilacı böceklerdir. Atıksu kanalları ve çöplüklerde çoğalırlar. Bitkisel ve hayvansal her türlü madde, gıdalar, deri, yün, nişasta ile beslenirler. İnsanlarda hastalık yapan bakteri ve virüsleri taşırlar. Taşıyıcısı olduğu hastalıklar şöyledir tifo, dizanteri, astım, E. Coli, Salmonella, Gastroenterit tir.Gıda depolarında kötü kokulara neden olurlar. En önemli türleri Blatta orientalis L. şark hamamböceği veya doğu hamam böceği, Periplaneta americana Amerikan hamam böceği, Blattella germanica kalorifer böceği veya Alman hamam böceği, Supella longipalpa antalyada en çok rastlanan türlerden biride Afrika hamam böceği veya kahverengi çizgili hamamböceği. Hamam böceklerinin üremesi çok hızlı olmaktadır. Yumurtaları kapsül şeklindedir kapsüllerin içinden türe göre değişmekle birlikte 15 ila 45 yumurta çıkar.
Hamam böcekleri ile mücadelede önleyici tedbirler entegre haşere denetimi (IPM) sağlık ve aşırı pestisit kullanımının önüne geçmesi açısından çok önemlidir. Hamamböceklerinin istilasını önlemek için beslendikleri yiyecek içecek ve saklandıkları alanların sterilizasyonu buraların ıslahı çok önemlidir. Besin kaynaklarına ulaşımı kesilmeli, sanitasyon a dikkat edilmeli, nemli alanlar havalandırılmalı, bulaşık artıkları temizlenmeli, Beyaz eşyaların, koltuk altlarının, mobilyaların temizliği sık tekrarlanmalı, çöpler ağzı kapalı tutulmalıdır.
Hamamböceği ilaçlamalarında kullanılan birçok konsantre ilaç sentetik piretroid grubudur bu grup ilaçlara karşı direnç gelişimi yıllar içersinde oluşmuştur. Pestisitlerin uzun süre ard arda kullanımı sonucunda pestisitlere karşı dayanıklı bireyler çoğalır. Zamanla pestisitlere karşı dayanıklı ırk meydana gelir. Çapraz ve çok yönlü dayanıklılık nedeniyle ilaçlardan beklenen etki sağlanamamaktadır Direnç gelişimini kırmak amacıyla bendiocarb (asetilkolinesteraz (AChE) inhibitörleri karbamatlardan), diflubenzuron( benzoyl üre (IGR) kitin sentezi inhibitörü), pyriproxyfen (juvenil hormon benzeri) ihtiva eden ilaçlar programa alınmalıdır. Bir diğer yöntem ise jel ilaçlardır bunlarda dikkat edilmesi gereken uzun yıllar aynı aktif madde ihtiva eden jeller kullanılmamalı rotasyon uygulanmalıdır. Jellerde ruhsatlı etkenler ve grupları şöyledir. Fipronil(GABA kapalı klorid kanal blokeleri 2b fenilpirazoller), imidacloprid ve clothianidin( nikotinik asetilkolin reseptörü, 4a neonikotinoid), indoxacarb (voltaja bağımlı sodyum kanalı blokeleri 22A oxadiazinler). Çapraz bağışıklığın önüne geçmek için aynı grup ilaçların üst üste kullanılmaması gerekmektedir.
Etiketler: hasereler, ilaçlama, kontrol